Cerkak : Pulung Gantung

 

PULUNG GANTUNG

Dening: eSWe Sidi

            Wengi kang tintrim. Langit ireng njanges. Lintang-lintang padha ndhelik ing waliking mendhung. Mung siji loro lintang katon sedhela wusana ilang diemplok mega ireng kandel. Wit-wit njenggereng anteng kaku. Ing kampung-kampung ora ana sabawane wong. Mung keprungu bengoke asu ajag, sora lan nggegirisi sapa wae kang krungu. Pegunungan ing mburi kampung iku njegreg kaya kwandhane buta kang mati kepanah.

            “Wengi kang nyiksa batinku,”grenenge Barimin kang wus pirang-pirang tahun ketaman lara insomnia, kangelan turu. Ora mung kuwi, wong lanang kang wis sawetara wektu ditinggal lunga anak bojo iku uga duwe lelara paru-paru merga kakehan ngrokok lan saiki saya nemen. Watuk ora leren-leren sinartan rasa cekrik-cekrik kaya disudhet-sudhet nganggo dom tansah ngogreh-ogreh dhadhane.

            Kahanan mangkono iku mesthine bisa rinasa entheng yen ana sing ngampingi, sing bisa aweh tulung kanthi mblonyo awake nganggo lenga kayu putih, apa ngeriki nganggo lenga klentik lan dhuwit benggol utawa ngemuli nganggo gombal kang kandel.

Nanging Surti, bojone wis lunga sawetara wektu kepungkur nggawa anake lanang, Sujiwa kang lagi umur limang tahun. Wong wadon ayu lan dadi kembang desa dhek semana iku, rumangsa wis ora kuwat ngrasakake paiting urip bareng Barimin. Barimin kang biyen gagah, bagus, lan isih keceh dhuwit jalaran isih dadi sopir angkot Jogja-Jakarta. Barimin saiki dudu sing biyen. Wong lanang iku saiki ringkih. Ora nyambut gawe lan ora keceh dhuwit maneh. Dhuwite wis entek kanggo tetamba kanthi maneka cara, saka cara tradisonal tekan cara modern uga cara supranatural. Ora ana kang cocok. Larane ora suda  nanging sewalike. Saya nemen, saya nemen. Awake kuru aking ngeyeyet kaya jrangkong.

            Barimin saiki bebasan mung kari ampas.

            “Ampas ora ana regane,” Barimin nguda rasa. Setetes luh tumetes saka pojok mripate.Ana rasa keduwung ing atine wong lanang kang biyen pideksa lan diwedeni mring kanca-kanca jalaran entheng tangane iku . Gampang plak-plek marang liyan sing kaanggep luput marang dheweke. Ora perduli wong lanang utawa wadon, gedhe apa cilik. Kabeh sing gawe kagol atine mesthi ngrasakke kamplengan, jotosan, apes-apese keplakan tangane Barimin yang kasar lan anteb.

            “Mbokmenawa iki kabeh paukuman saka kang gawe urip jalaran aku wis akeh tumindak maksiat. Bojo lunga, awak lara. Huk..huk…huk.”

Barimin nangis ngguguk kang njalari watuke saya ndadra. Hueek, hueek.  Kanthi rambatan tembok, Barimin jumangkah metu saka kamare. Ing jaba, langit katon saya ireng. Barimin ngepasi ndengangak nalika ana cahya muncar-muncar abang saka iring kidul. Cahya iku mubeng-mubeng malih wujud tambir abang mbranang nggegirisi. Pyarrrr! Cahya iku banjur buyar, ambyar kaya-kaya ana ing dhuwur gendheng omahe.

“Pulung gantung,”batine Barimin. Githoke mengkirig lan dadi krasa kandel. Pikirane wong lanang iku goreh. Miturut gotheke wong akeh, cahya pulung gantung itu mratandhani yen ing wewengkon kang dienggo ambyare cahya kasebut bakal ana wong kang nganyut tuwuh kanthi nggantung. Pikire Barimin saya nggrantes. Apa iku malah dadi pituduh supaya dheweke mungkasi uripe?

“Apa hiya, mung cara iku kang bisa mungkasi kasangsaran iki? Apa kanthi nglalu sakehing perkara bisa rampung? Nglalu tegese nggege mangsa metune nyawa kang durung tiba saate ngocati raga. Ah…. Nanging, kepriye. Apa kasangsaran iki bakal bisa daktundhung saka uripku? Hemmm, dakkira pancen hiya mung iki cara kanggo oncat saka perkara urip kang abot iki!”

Pikirane Barimin saya puteng. Sirahe dadi puyeng. Dumadakan dheweke kaya weruh lintang-lintang mudhun marani dheweke banjur  mabur pating bleber ngubengi sirahe. Sirahe Barimin krasa abot. Wong lanang sing biyen kukuh bakuh iku saiki mung dadi kaya kapuk. Ana angin sumilir kang anyep njekut. Angin iku nempuh gegodhongan nuwuhake suwara nglangut.Barimin krasa pet-petan, banjur tiba nggeblak ing pinggir pawuhan.

Esuke, kampung iku geger. Wong-wong nemokake Barimin wis kaya mayit. Raine putih pucet banget, lambene biru. Tanpa ana sing ngomandho, wong-wong banjur nggawa Barimin menyang Puskesmas. Tekan Puskesmas isih esuk, watara jam pitu. Puskesman durung bukak.

“Ora isa pasien iki digawa mlebu kamar! Durung mangsane bukak. Apa maneh, aku mung tukang kebon ing kene. Sing nemtokake pasien bisa mlebu kamar utawa ora iku mung dokter! Dudu tukang kebon!” kandhane Giman, tukang kebon ing Puskemas iku kanthi praupan kang kaku. Kamangka awake Barimin saya anyep wis setengah mayit. Anteng tanpa daya. Mung sedhela-sedhela keprungu suwarane gereng-gereng kang njalari sing neng kono ayem merga isih ana tandha-tandha yen Barimin isih urip.

“Ora bisa! Kowe kudu bali! Kowe durung mangsane mlebu alam iki!” kandhane sawijining makhluk kang nggegirisi wujude. Mripate murup abang, ilate melet-melet uga murup lan nggawa gaman gada saka geni.

“Ning aku wis nglalu kanthi nggantung. Badan wadhagku wis dikubur lan wis ajur mumur dipangan cacing. Piye aku bisa bali? Ragaku wis musna!”

“Ora perduli! Sapa sing akon? Rumangsamu kabeh perkara bakal rampung kanthi nggantung? Nglalu? Apa utegmu wis buntu satemah ora bisa nemokke akal kanggo ngrampungke perkara? Hayo bali! Bali! Iki papan durung tekan titi mangsane kok leboni! Bali!”

Wewujudan iku ngagar-agarke gadane bakal kanggo nggepuk awake Barimin. Barimin bingung, kudu bali menyang ngendi? Ora ana dalan katon ing kono. Anane mung peteng lan moncar-moncare geni saka wewujudan iku ora bisa madhangi papan sakiwa tengene. Aneh!

“Bisa bali ora? Hiiih iki rasakna!”

“Adhuh, adhuh, hiyung. Yoh, yoh aku tak bali. Aku emoh nglalu! Emoooh!”

Wong-wong padha kaget lan bingung. Geneya Barimin bengok-bengok lan ngucapake tembung iku. Let sedhela, dokter teka. Barimin diidini mlebu kamar rawat. Dokter bikut aweh pitulungan amrih nyawane Barimin bisa dislametake.

                                                                        Omah Geguritan-Kowen, Juli 2019