CERKAK "PESUGIHAN"

 

Dening : eSWe Sidi

“Sugihe Simin pancen ora umum,” grenengku. Wong iki pancen ngedab-edabi kesugihane. Iku katon ing omahe kang gedhene ora mekakat. Omah cekli ing pinggir dalan Yogya-Wonosari. Kejaba gedhe, uga endah dening ornamen campuran Jawa-Eropa. Ana cakrik joglo, ana cakrik loji. Ana garasi ing iring kiwa bangunan pokok, katon mobil kaparkir ing kono. Ora mung siji! Biyen-biyene Simin iku wong kere pitulikur. Nanging, wong urip iku kaya rodha. Ah, paribasan iki kuna nanging tansah pas kanggo nggambarake uripe sapa wae, klebu Simin iki.

“Pancen pas aku mrene jalaran lelakon uripe Simin iku pantes yen ditulis merga  bisa dadi kaca benggala marang liyan,” pikirku.

Lawang gedhe kanthi ukiran mawa wewangunan gunungan iku dakthothok. Wah, bodhone awakku. Geneya lawang  saka kayu jati kandel iku dakthuthuk-thuthuk nganggo gegere drijiku. Mesthi ora bakal ngetokke suwara sing bisa keprungu dening sing duwe omah. Aku lingak-linguk nggoleki pijetan bel, yakin mesthi ana. Tenan, ing iring tengen gawang ana saklar ireng kanthi gambar lonceng. Dakpijet kanthi mantep. Keperungu suwara, dudu suwara thet-thet-thet kaya bel umume, nanging gendhing Ganjur saka njeron omah. Jiaaan, unik tenan! Pancene mono wong sugih kuwi sok aneh-aneh.

Lawang kabuka saka njero. Wong lanang nganggo sarung loreng masem lan kaos oblong putih nanging wis katon coklat,metu lan aweh pambagya kanthi grapyak. Wong iku,yaiku Simin, carane nyandhnag ora nggambarake yen wong sugih.

“Mangga, mangga Saking The Bussines, nggih? Nyuwun ngapunten, wong tuwa ki gampang lali lan pangling,” kandhane Simin, priya kang wis sawetara wektu tepungan karo aku dhek ketemu ing bandara Adisucipto biyen. Saka obrolan cekak, aku bisa njupuk dudutan menawa lelakon uripe Simin bisa katulis ing “Kaca Benggala”, rubrik ajeg ing koranku. Nalika semana aku wong loro ana kalodhangan wektu kanggo jaluk-jalukan nomer HP. Bab iku banget gedhe paedahe sebab sawektu-wektu aku bisa “menghubungi” Simin. Nah, dina iki aku ana kalodhangan wektu. Ngepasi aku oleh tugas hunting ngliput kegiatan Presiden mbukak bandara anyar  ing Yogya.

Aku banjur diacarani kanthi grapyak semanak. Lungguh ing kursi empuk mendut-mendut lan disuguhi panganan werna-werna. Simin banjur crita marang aku lelakone dhek jaman kepungkur kanthi luwih detail.

Simin tepungan marang priya loro saka negara manca, siji kulite putih sijine kulite kuning. Wektu semana Simin isih dadi tukang becak ing Yogya. Wong loro kulit putih lan kulit kuning iku takon marang Simin sing isih mlarat pitulikur kuwi.

“Kowe apa kepengin dadi wong sugih, Simin?” mangkono pitakone saka njeron jok becak nalika diterke Simin tumuju Malioboro. Pitakon sing ngeget-geti ati. Ing atase lagi wae ketemu kathik takon kaya mangkono.

“Kepengin ki ya kepengin, Mister. Ning wong garise uripku pancen kudu mlarat salawase. Pira-pira cara wis dakcoba. Jarene nyambut gawe keras, cerdas, lan ikhlas iku dadi kunci sukses. Dakcoba jebul malah kapusan, merga saking banget ikhlase. Wong ikhlas kanyata bisa dadi mangsane wong durjana! Nyoba maneh nganggo cara spiritual, adus kembang ing tempuran kali wektu tengah wengi. Eee…malah dicekel massa lan dithuthuki merga dikira maling sing lagi nyamar. Keri dhewe, kanthi cara golek ingon-ingon thuyul. Dening makelar thuyul aku diwenehi gendul ireng sing jarene saka dhukun ampuh. Gendul iku isine thuyul. Aku kudu nayuh gendul saben malem Jemuah Kliwon kanthi tansah disandhing turu. Sial, nalika aku nindakake upacara nayuh gendul isi thuyul iku, aku ngimpi gelut. Aku diantemi wong pirang-pirang. Hebate, aku ora kena diantemi merga tansah bisa daktangkis. Pungkasane, nalika nangkis anteman iku, tanganku ing alam nyata temen-temen nindakake jurus silat. Tanganku nyenggol gendul isi thuyul. Pyaar. Gendul tiba ing jrambah, pecah. Isine mawut-mawut. Jebul gendul iku ora isi thuyul, nanging kapuk kapas teles lan thokolan jagung! Aku kapusan meneh. Ora tanggung-tanggung. Mahar sing dakwenehke makelar thuyul iku cacahe rong yuta rupiah. Dhuwit utangan!”

Krungu critane Simin penumpang loro ngguyu kepingkel-pingkel nganti nrocos eluhe lan bangka wetenge. Nalika tekan Maliobro, penumpang iku mudhun lan isih kemekelen. Wong loro saka manca iku janji bakal mbiyantu Simin bisane bisa dadi wong sugih.

“Nggih, nuwun, Mister. Muga-muga aku bisa dadi wong sugih, duwe gedong magrong-magrong lan mobil akeh kinclong-kinclong!”wangsulane Simin sak kenane lan ora nggagas babar blas marang janji iku.

“Iki Pak Simin, sing bakal ndadekake kowe dadi wong sugih mblegedhu lan brewu!” penumpang kulit putih sing wingi kae, nemoni Simin sing lagi methingkring ing sadhel becak karo nglamun. Wong iku ngulungi buntelan plastik isi pringkilan cilik-cilik lembut, ireng semu coklat warnane.

“Jabang bayi!”

“Ha ha ha, ra usah kaget! Jarene kepengin sugih, hla iki carane!”

Bule karo kulit kuning kuwi banjur nerangake yen barang iku bibit tanduran langka. Asale saka daratan pinggir kali Amazon. Banjur jlentrehake carane nandur. Sesuk nek wis thukul kira-kira dawane godhong 30 sentimeter, Simin kudu enggal ngabari. Rasah bingung carane ngabari.

            “Kaya padatan wae. Nalika Simin katemu aku wong loro ing ngarep hotel Katulistiwa iki. Enggal ngabari bab tanduran iki!” kandhane si kulit putih sing ngaku jenenge Kevin Site, ahli tanaman langka saka Amerika. Si kulit kuning manthuk, mesem.

            Winih tanduran iku digawa mulih dening Simin. Ing dalan wong lanang mlarat iku mesam-mesem nggambarake sesuk yen bisa dadi wong sugih mesthi wis ora ana sing ngenyek kaya sasuwene iki. Bisa tuku mobil, omahe gedhong magrong-magrong. Pikiran sumpeg merga ora nggawa mulih dhuwit sing wangun kanggo Iyem, bojone sing ayu tur lungsuran sindhen iku, lali babar blas. Simin uga lali yen Iyem ing dina-dina keri iki katon sajak stres. Ora gelem mangsak, umbah-umbah, lan reresik omah. Bab iku kawiwitan nalika Iyem dumadakan kandha jaluk pegat.

            “Aku ra kuwat ngene iki, Kang! Nek kahanan ekonomi omah iki ora ana kemajuane, trima kokpegat wae. Aku dakdadi sindhen maneh, urip bebas lan seneng atine, sawayah-wayah nyekel dhuwit!”

Glerrr. Kaya disamber gelap atine Simin. Hiya wiwit dina iku atine ora jenjem. Duwe bojo ayu pancen abot, grenenge. Iyem sing ayu kuwi pancen mbiyen dadi sindhen lumayan kondhang sekelurahan. Wektu kuwi Simin isih keceh dhuwit jalaran dadi sopir angkot Yogya-Wonosari, uga bagus lan gagah. Mula, gelem wae Iyem dilamar Simin. Bareng angkutan umum wis ora payu, Simin ganti gaweyan dadi tukang becak. Uripe malik grembyang. Ekonomine morat-marit.

            “Iki mak,” Simin ngulungake dhuwit pitung puluh lima ewu marang Iyem. Iyem mrengut jalaran dhuwit semono iku ora kena kanggo nyukupi butuh telung dina. Sing dikuwatirke Simin dumadi temenan. Iyem nampani dhuwit asiling ngetus kringet kanthi praupan mangar-mangar. Iyem ngadeg, methentheng, bareng weruh tangane kiwa Simin nyekel buntelan, banjur nyuding buntelan iku.

            “Apa kuwi?”

            “Iiiiki, bibit tanduran langka. Iki bakal nggawa awake dhewe dadi wong sugih, sugih mblegedhu, Mak. Sesuk awake dhewe duwe omah gedhong, mobil kinclong!”

            “Ha ha ha. Kowe saya stress, Kang. Stres! Stres!” Iyem ngece Simin. Drijine diiringake ing bathuke.

            Iyem banjur ngrebut buntelan saka Mister Kevin iku, diremet-remet, banjur kaya wong kengslupan dhemit, Iyem nongklik-nongklik,  nyebar-nyebar, ngecret-ecret barang kaya wiji sawi iku. Saka pojok omah, menyang pekarangan, mubeng-mubeng isih karo nongklik-nongklik kaya patrape pemain jathilan ndadi. Pungkasane  Iyem nggeblag, semaput. Dina-dina sabanjure Iyem saya ora kena dikendhaleni. Seneng muring-muring, arang-arang adus, ora ngurus bale somah.

            Ana owah-owahan nalika sawjining dina Simin rumangsa ngungun, dene ing pekarangan ngarep omahe tuwuh thukulan wit sing aneh. Wit kang godhonge jembar, dawa, lan muntir-muntir kaya keris. Gonta-ganti dina, wit-wit sing thukul iku saya ngrembaka.

            “Iki mbokmenawa thukulane wiji saka wong manca iku! Sing disebar-sebar Iyem kae!”

            Kanthi telaten wit-wit iku diopeni dening Simin, dibedholi, lan dilih ing pot-pot sak anane, kaya ta : bathok, kaleng, ember pecah, tenggok bejot, besek, lan sapanunggalane.

            Simin kelingan welinge Mister Kevin biyen kae. Mula, Simin aweh kabar marang wong manca iku.

“Oh, ya? Good. Good!” kandhane Mister Kevin sumringah. Banjur katon ngrogoh sak, ngetokake HP, lan cas-cis-cus omong. Ora suwe, katon ana Pajero abang marun teka ing papan kono. Lawang dibukak. Wong kulit kuning metu. Simin digeret mlebu mobil kang banjur mlayu banter banget.

            Simin bengok-bengok,”Aku ki arep digawa menyang ngendi, Mister? Hla becakku, becakku kae ….piyeeee?”

            Bengoke Simin ora dipaelu. Simin merem merga wedi. Lagi sepisan iku dheweke numpak mobil bantere kaya thathit. Sak jeg jumleg, najan biyen nate dadi sopir, nanging yen nglakokke mobil bantere kaya ngono kuwi durung tau!

            “Alamate omahmu komplet, ngendi, Pak Simin?” si kulit kuning kang nyopir mobil iku, bengok-bengok takon marang Simin. Karo tetep merem, Simin kandha yen omahe ing Alas Amba, RT 01 RW 21, Bedoyo, Ponjong, Gunungkidul. Mobil saya banter. Ngogel-ngogel, munggah mudhun.

            “Iki omahmu?” Mister Kevin takon marang Simin. Simin dituntun metu saka mobil jalaran isih katon bingung, dene ngerti-ngerti wis tekan ngarep omahe. Tanpa rembugan werna-werna, Mister Kevin njupuk wit aneh saka pekarangane Simin, cacah papat, kang diwadhahi ember pecah. Simin digandheng Mister Kevin, diajak ngadeg adhep-adhepan. Mister Kevin ngulungi dhuwit atusan ewu pirang-pirang lembar karo mbopong wit aneh. Si kulit kuning jeprat-jepret moto, banjur manggul kamera shooting. Simin plonga-plongo. Mister Kevin lan si kulit kuning mlebu mobil nggeblas. Sadurunge aweh pesen yen sapa wae aja oleh tuku wit iku. Sesuk kabeh bakal dituku Mister Kevin. Simin dijaluk supaya njaga uwit-uwit iku aja nganti dicolong wong.

            Sawetara iku, Iyem sing kawit mau nginjen saka bolongan lawang bobrok, banjur metu, nyedhaki Simin sing isih mlongo karo nggegem dhuwit atusan ewu pirang-pirang. Iyem mlaku alon-alon, ngunthul-ngunthul, banjur nyaut dhuwit iku. Simin kaget nanging banjur mesem. Atine ayem.

            “Tenane, Iyem ora edan. Wong edan kok ngerti dhuwit.”

Nalika Simin nututi bojone kuwi, kanyata Iyem wis pinjungan anduk lagi bubar adus. Ambune sembrebet wangi kaya peri. Iyem mesam-mesem karo nembang Yen Ing Tawang Ana Lintang. Iyem katon ayu tenan. Iyem mlebu kamar, ditututi Simin. Lawang ditutup rapet.

            Sorene, kampung Alas Amba geger. Jalaran Simin lagi wae mlebu TV swasta karo wong kulit putih. Si kulit putih aweh keterangan yen lagi wae tuku wit langka saka Simin cacah papat. Regane rong yuta rupiah. Wit iku jenenge Anthorium Apuciae. Klebu jenis wit langka lan aneh, bisa netralake hawa kang reged dening polusi, bisa nekakake rejeki!

            Hiya wiwit dina iku, Uripe Simin malik grembyang. Wong-wong padha rame-rame tuku bitit Anthorium Apuciae saka Simin. Regane larang, nanging wong-wong gelem nuku tanpa ngenyang. Suwe-suwe saben wong kepengin kaya Simin. Nangkarake wit iku lan kepengin adol kanthi rega saya larang. Saben wong nandur. Kabeh wong adol. Sapa sing tuku? Hla kabeh wong padha nandur! Wit iku wis ora ana regane maneh. Diwenehi tanpa mbayar wae, wong ora arep. Dienggo pakan wedhus, ora doyan!

            “Saiki, Anthorium Apuciae ora payu, Mister! Sedhela maneh aku bali dadi tukang becak. Biyen mlarat, bali mlarat!” Simin sambat marang Mister Kevin ing sawijining restoran mewah.

            “He, he, he, waton wong-wong ing kene duwe sipat kepengin sugih tanpa perlu kringeten lan mikir, kowe tetep bakal dadi wong sugih, Pak Simin. Wis, ta….Sesuk bakal dakciptakake tanduran anyar. Jenenge Anthorium Apusanae!” kandha ngono Mister Kevin karo nyenggol lengene Simin.  Wong loro padha ngguyu cekakakan.

            Iyem, bojone Simin metu lan nyalami aku. Ayu tenan wong iki, batinku. Aku pamit kanthi nggawa bahan tulisan kang bakal ngrenggani koranku.

 

                                                                                    Omah Geguritan, Kowen, Juni 2019

*Kamot ing Djaka Lodang No 02/ Juni 2020